Witte tafellakens.
27 vrienden en vriendinnen.
Je ziet de eettafel al staan, in het hoge gras van je boomgaard.
… Helaas, je hebt een stadstuin.
Daar gáát je Bertolli gevoel. Gelukkig is er een fruitboomvariant die zelf in de kleinste stadstuin past: leifruit.
Waar zet je je leifruit?
Als een fruitboom een jaar oud is, vouwt de kweker de eerste zijtakken horizontaal langs een houten frame. Het jaar daarop volgen de volgende twee zijtakken. En dat gaat zo door totdat je een aantal rijen boven elkaar hebt. Als een boekenkast met planken. Dat klinkt eenvoudig, maar het kweken van leifruit is een wetenschap en het snoeien van leifruit een eeuwenoude kunst. Lodewijk de Veertiende was al gek op leifruit en zette hij zijn moes- en fruittuin in Versailles er vol mee. Leifruit heeft weinig ruimte nodig en is daarom ideaal voor je kleine tuin.
Hoe pas je leifruit toe?
Kijk eens naar je tuin. Zo op het eerste oog past er geen tulpje meer bij. Maar als je omhoog kijkt langs de schutting of de muur van je schuur heb je meer ruimte dan je denkt. Allemaal extra verticale vierkante meters waar je leifruit tegenaan kan zetten. Zo verander je een saaie wand in een fruitmuur waar je het hele jaar de vruchten van plukt. In het voorjaar geniet je van de bloesem en in het najaar pluk je de appels en peren.
Voor het echte boomgaardgevoel zet je het fruit ook op andere plaatsen in je tuin. Plant een rij kersen langs een pad. Of maak een haag langs de rand van je terras.
Welk Leifruit kies je?
Vergeet de appels en peren die in je supermarkt liggen. Als je fruit gaat kweken kies je bijzondere of oude fruitsoorten met namen als Doyenné d’Hiver, of Beurré Diel (peren). Of een appel Red Devil (appel).
Maar het allerbelangrijkste is dat je eerst goed nadenkt wat je met het fruit wil gaan doen. Wil je de lekkerste clafoutis maken, de kersenjam volgens oma’s recept of wil je een appel waar je direct je tanden in zet. Bespreek je wensen met een kweker. Hij weet precies welke rassen aan je wensen voldoen. Kies verschillende soorten en rassen voor een gespreide oogst.
De zuidmuren in de tuin van Villa Augustus
Langs de zuidmuren van de tuin van Villa Augustus in Dordrecht groeien verschillende soorten leifruitbomen als appel, peer, vijg en moerbei. Sommige bomen hebben de meest wonderlijke waaier-, slang-, cirkel-, schuin snoer- of zigzag vormen. Het fruit rijpt hier optimaal, omdat de muren werken als een kacheltje. De stenen van de muur nemen de zonnewarmte op en geven die ’s nachts geleidelijk weer af.
Mijn tuin ligt op het noorden. Kan ik daarin ook leifruit planten?
Niet alle bomen houden van zonlicht en warmte. De morel of zure kers staat liever op een schaduwrijke plek. Morellen zien eruit als gewone kersen, maar smaken veel zuurder. Ze zijn te zuur om vers te eten, maar in jam of in kersentaart zijn ze heerlijk. In België noemen ze de morellen krieken. Ze brouwen er het zoete en fruitige Kriek bier van.
Is dat niet moeilijk een leiboom snoeien?
Volgens Jan Freriks, de Nederlandse leiboom expert, moet je luisteren naar een boom. ‘Een boom vertelt je precies hoe hij het hebben wil’. Zijn advies: ‘Pak gewoon een snoeischaar en ga knippen. Dan krijg je het snoeien vanzelf in de vingers’. Klinken de woorden van Jan je te makkelijk in je oren? Zet dan bramen, frambozen, druiven, kiwi’s en bosbessen tegen een muur of schutting. Klein fruit groeit hard. Knip je de verkeerde tak weg, dan herstelt de plant zich snel. Net als bij een verkeerde knipbeurt bij de kapper.
Kortom
Leifruit past overal. Zelfs in je kleine stadstuin. Ren nu niet gelijk naar het tuincentrum, maar doe eerst inspiratie op. Breng een bezoek aan de tuinen van Villa Augustus in Dordrecht. Of kijk naar de film Portret van een tuin van Rosalie van Rosie Stapel. Je kunt deze film downloaden via iTunes.
